W dniach 2-4 października 2023 Forum Kultur Słowiańskich po raz dziewiąty ogłosiło laureatów nagrody Živa 2023.
Uroczyste wydarzenie, które 4 października zakończyło się ogłoszeniem zwycięzców konkursu Živa 2023, zostało przygotowane przez FSK we współpracy i przy wsparciu Słowackiego Muzeum Narodowego, reprezentowanego przez Branislava Panisa, dyrektora generalnego i członka jury Živa. Wydarzenie zostało otwarte przez Silvię Hroncovą, Minister Kultury Republiki Słowackiej. Ceremonia wręczenia nagród odbyła się w inspirującym otoczeniu Zamku Bratysławskiego, w którym mieści się Muzeum Historyczne Słowackiego Muzeum Narodowego.
W ciągu dziewięciu lat przyznawania nagrody Živa Forum Kultur Słowiańskich – jej założyciel – pod przewodnictwem dr Andrei Rihter w ogromnym stopniu przyczynił się do uznania muzeów krajów słowiańskich w całej ich różnorodności i bogactwie dziedzictwa. W tym roku jurorzy nominowali do nagrody Živa 24 muzea z 10 krajów.
Laureaci nagrody Živa w roku 2023: Nagrodę Živa 2023 dla najlepszego muzeum słowiańskiego otrzymało Muzeum Narodowe w Leskovacu z Serbii. Nagrodę Živa 2023 za najlepszy słowiański pomnik kultury i przyrody otrzymało Centrum Interpretacji Dziedzictwa Morskiego DUBoak z Malinskiej w Chorwacji. Wyróżnienie otrzymało Muzeum Emigracji ze Słowacji do Ameryki Północnej, Pavlovce nad Uhom – Ťahyňa na Słowacji. Pięć nagród specjalnych trafiło do Muzeum Sztuki Współczesnej Ars Aevi z Sarajewa za zrównoważony rozwój; do Galerii sztuki „Nadežda Petrović” z Čačeka w Serbii za dbałość o zwiedzających i otwartość; do Muzeum Republiki Czeskiej Říčany za twórczość; do Muzeum Velenje za zarządzanie i efektywność zespołu oraz do Centrum Kultury Krško, jednostki zamku Rajhenburg, za opowiadanie historii.
Jury uznało wszystkie siedem ukraińskich muzeów nominowanych do nagrody Živa 2023 za wzorowe i przyznało im szczególny i niepowtarzalny tytuł Bohaterów Kultury i Dziedzictwa Słowiańskiego. Laureatami tytułów są: Chmielnickie Obwodowe Muzeum Sztuki, Narodowe Muzeum Pamięci Literackiej Iwana Franki, Narodowe Muzeum Historii Dmitrija Jawornickiego w Dnieprze, Muzeum Architektury Ludowej i Życia Wsi im. Klemensa Szeptyckiego we Lwowie, Charkowskie Muzeum Historyczne imienia Mykoły Fedorowycza Sumcowa, Muzeum Sztuk Pięknych w Odessie i Żytomierskie Regionalne Muzeum Sztuki „Y. Buhančuka” w Kmitivie. W obliczu trudnych czasów i zniszczeń wojennych wymienione muzea ukraińskie wyróżniają się determinacją i wysiłkiem na rzecz ochrony ukraińskiego dziedzictwa kulturowego, tożsamości narodowej i obywateli.
