Патеки, врски, спознанија на три српски писателки

Националната библиотека на Србија ја отвори изложбата Патеки, врски, спознанија посветена на српските писателки Јелена Димитријевиќ, Десанка Максимовиќ и Исидора Секулиќ. На отворањето говореа Владимир Пиштало, директор на Националната библиотека на Србија, Андреја Рихтер, претседателка на здружението „Културни рути на писателките“ и Билјана Дојчиновиќ и Мирјана Станишиќ, автори на изложбата. Изложбата ќе биде отворена до 17 март 2023 година.

Изложбата е дел од проектот Културни рути на писателките, создаден на иницијатива на Форумот на словенските култури. Рутата на писателките е една од 48-те културни рути на Советот на Европа и една од десетина што минуваат низ Србија. Во Србија во проектот учествуваат Националната библиотека на Србија, членка на здружението како институција која го чува наследството и делата на овие писателки, и фондацијата Десанка Максимовиќ, која е со седиште во Националната библиотека на Србија. Изложбата беше организирана во соработка со проектот „Библиотека„ со седиште на Филолошкиот факултет на Универзитетот во Белград, кој исто така е член на здружението Културни рути на писателките.

На изложбата се претставени делата на Јелена Ј. Димитријевиќ (1862-1945), кои ги напишала за време на нејзините патувања во Америка и светот, како и песни напишани во раните 1930-ти во Франција. Своите американски искуства ги опишала во патописот „Нов свет или година во Америка“ од 1934 година, во раскази објавени во српскиот литературен гласник и во песни од нејзините ракописи „На океанот и преку океанот“, „Кон сонцето за сонцето“ и „Од новиот свет“, а сите се чуваат во Националната библиотека на Србија. Нејзиното патување низ светот е раскажано во патописот со наслов „Седум мориња и три океани“.

Делот од изложбата посветен на Исидора Секулиќ (1877-1958) го содржи ракописот на нејзината книга „Сопатници“, првото издание на збирката текстови од 1913 година и три написи што таа првично ги објавила во Српскиот литературен весник. Од нејзините дописи со Светислав Б. Цвијановиќ и Светислав Петровиќ – писмата се изложени во оваа прилика – може да се разбере фасцинацијата на писателката со културата и природата на овој дел од Европа. Ентузијазмот за убавината, величественоста и тишината на норвешките пејзажи е сржта на нејзиниот патопис „Писма од Норвешка“, чие прво издание е вклучено во изложбата.

Десанка Максимовиќ (1898-1993) посетила многу земји, но нејзините патописи се само мал дел од целокупниот нејзин книжевен опус. Изложбата го прикажува нејзиниот патопис за Австралија од тетратка која била пронајдена во нејзиното наследство и сега е за прв пат јавно изложена. На изложбата се изложени и ракописи од нејзините песни, писма и преводи. Од нејзиното богато наследство, на изложбата беше вклучен и голем број необјавени материјали, кои сведочат за нејзините врски со разни словенски писателки. Меѓу другото, дописи со Ида Радволина и Олга Кутасова, со кои се допишувала од 1957 година до речиси крајот на животот.

На отворањето на изложбата, Андреја Рихтер им подари копии од сертификатот „Културни рути на Советот на Европа“ на српските членови на здружението Културни рути на писателките.

Дигиталната верзија на изложбата може да се посети на веб-страницата: https://blogdigitalna.nb.rs/index_izlozbe.php.

Scroll to Top